English below
Vandaag gaan we naar Oyoko ondanks een bezorgde Lucy. We staan om 7 uur op, hebben om 8 uur ontbijt en zitten om 9 uur in de auto. Het lijkt Nederland wel! Paakow gaat met ons mee. Hij vindt het heerlijk om even iets anders te doen dan gewoonlijk. De rit is rustig. De Corona invloed is al duidelijk te merken. We worden nauwelijks aangehouden bij de controleposten. In de omgeving van Oyoko voel ik me blijer worden. Het voelt echt als thuis.
In het dorp zelf zie ik duidelijk verschil met vroeger. Het is schoner en er zijn meer bedrijfjes langs de hoofdwegen. Ook zijn veel huizen opgeknapt. Het is fijn om zo binnen te komen. We gaan naar de Roman Catholic School waar we ons nieuwe Life is Love programma willen introduceren. Door het Coronavirus is ook deze school gesloten. Het ligt er verlaten bij. Er is veel bijgebouwd maar we vinden toch het gebouw waar Lucy in 2002 op school zat. Achter de school staat het huis waar Daddy destijds woonde. We lopen er naar toe en komen enkele bekenden tegen. De tailor, die destijds een shirt voor mijn vader heeft gemaakt. En Kwobi, een zoon van mijn neef. Bij het voormalige huis van Daddy herkent de buurvrouw mij. In het huis zelf woont een zus van mijn vader. Ik ken haar nauwelijks en ook haar kinderen niet. De jongeman die de deur opendoet weet meteen dat ik Monica ben. Op een of andere manier werkt de tamtam nog steeds.
Het huis en de omgeving zijn erg veranderd. Er is weinig over van hoe het was. Het huis is groter geworden en er zijn bijgebouwen geplaatst. Ook de sfeer is totaal anders dan toen. Het is niet meer ‘ons huis’ maar gewoon ‘een huis’. Jammer, er liggen mooie herinneringen.
We hebben met Ama afgesproken om bij haar te lunchen, dan kunnen we nog afscheid nemen van haar man en haar kinderen. Morgen vliegen we immers naar Nederland. We zijn aan de vroege kant dus eerst naar de werkplaats van Ampofo. Hij is een houten kast aan het maken. Het is zo mooi om te zien hoeveel liefde Ampofo voor zijn vak heeft en hij is erg trots op zijn werk. Vorig jaar heeft hij volwassen onderwijs gevolgd via het Quashie School Project. Hij heeft er veel aan, niet alleen om zijn kinderen te kunnen helpen met huiswerk maar ook in zijn werk. Hij schrijft nu zelf zijn offertes en kan berekeningen maken. Wat nu ook kan, en dat wist ik niet, hij kan nu zelf mijn WhatsApp-berichtjes beantwoorden. Voorheen deed Ama dat voor hem.
Ama is natuurlijk aan het koken. Ik ken Ama niet anders. Altijd zorg voor de ander. Vandaag krijgen we een kool-stoofpot met yam. Er is door het virus bijna niets te koop. Het wordt de komende tijd creatief met kool voor haar. Ama maakt er weer iets heel lekkers van. Dan krijgen we weer een negatief bericht van KLM. De vlucht voor morgen is ook geannuleerd maar dit keer wordt geen nieuwe vlucht aangeboden. We zijn nu officieel ‘gestrande reizigers’. De Ghanese regering is in overleg of ze een gehele Lock-down af gaan kondigen voor grote steden als Accra en Kumasi. We weten niet wat ons te wachten staat dus laten we niet te laat terug naar Accra rijden én onderweg groenten en fruit kopen wat er nog te krijgen is. We vragen Lucy wat we mee moeten nemen. Tomaten en ananas. Dat is nog eens wat anders dan hamsteren van toiletpapier. Dat vond Lucy trouwens erg overbodig. Je kunt met alles je billen afvegen, bladeren of krantenpapier of oude kledingstukken. Wie maakt zich nu druk om toiletpapier… Voor de zekerheid gaan we ook maar even pinnen én gooien de auto vol met benzine. Voor Lucy en Isaac, als dank dat we hun auto mochten lenen tijdens de vakantie.
Today we’re going to Oyoko, despite a worried Lucy. We get up at 7 o’clock, have breakfast at 8 o’clock and are in the car at 9 o’clock. It looks like Holland! Paakow comes with us. He loves to do something different than usual. The ride is quiet. The Corona influence is already noticeable. We are hardly stopped at the checkpoints. In the surroundings of Oyoko I feel happier. It really feels like home. In the village itself I clearly see a difference with the old days. It is cleaner and there are more companies along the main roads. Also a lot of houses have been refurbished. It’s nice to enter like this. We go to the Roman Catholic School where we want to introduce our new Life is Love program. Because of the Coronavirus this school is also closed. It’s deserted. A lot has been built but we still find the building where Lucy went to school in 2002. Behind the school is the house where Daddy used to live. We walk to it and meet some acquaintances. The tailor, who made a shirt for my father at the time. And Kwobi, a son of my cousin. At Daddy’s former house, the neighbour recognizes me. In the house itself lives a sister of my father. I barely know her or her children. The young man who opens the door immediately knows I’m Monica.
The house and its surroundings have changed a lot. There’s little left of how it was. The house is bigger. Also the atmosphere is totally different from then. It is no longer ‘our house’ but just ‘a house’. Too bad, but we have beautiful memories there.
We agreed with Ama to have lunch with her, then we can say goodbye to her husband and her children. Tomorrow we will fly to the Netherlands. We are a bit early so first we go to the workshop of Ampofo. He is making a wooden cupboard. It is so beautiful to see how much love Ampofo has for his profession and he is very proud of his work. Last year he followed adult education through the Quashie School Project. He benefits a lot, not only to be able to help his children with homework but also in his work. He now writes his own quotations and can make calculations. What else he can do now, and I didn’t know that, is answering my WhatsApp messages himself. Ama used to do that for him. Ama is cooking, of course. I don’t know Ama any other way. Always taking care of others. Today we’re getting a cabbage stew with yam. There’s almost nothing for sale because of the virus. She needs to be creative with the cabbage. Ama will make something really tasty out of it. Then we get another negative message from KLM. The flight for tomorrow has also been cancelled but this time no new flight will be offered. We are now officially ‘stranded passengers’. The Ghanaian government is discussing whether they will announce a complete Lock-down for big cities like Accra and Kumasi. We don’t know what to expect so let’s not drive back to Accra too late. We can buy fruit and vegetables along the way. We ask Lucy what to bring. Tomatoes and pineapple. That is something else than hoarding toilet paper. Lucy thought that was very unnecessary. You can wipe your buttocks with anything, leaves or newspaper or old clothes. Who cares about toilet paper… Just to be on the safe side, we go to an ATM and fill up the car with gasoline. For Lucy and Isaac, as thanks for letting us borrow their car during the holidays.